نهادهای ارگانیک

کود جلبکی چیست؟

با زمین، دوست باشیـــــــم

جلبکهای میکروسکوپی (ریز جلبکها) از قدیمی ترین ساکنان اقیانوسها و آبهای شیرین میباشند، خلقت آنها نه تنها به میلیاردها سال قبل از تاریخ حیات بشر بر میگردد، بلکه پیش از تمامی گونه های جانوری و گیاهی می زیسته اند و هم اکنون در دنیای پیرامون ما وجود داشته و نقش بسیار مهم و کلیدی را در اکوسیستم ایفا نموده و در دسترس میباشند. جلبکها در آبهای سطحی در جاهایی که نور خورشید وجود دارد رشد میکنند. بیشتر آنها توسط قلابهایی به کف اقیانوس یا صخره ها محکم چسبیده اند. جلبکها متشکل از سه گروه قرمز، قهوه ای و سبز هستند. در ایران جلبکهای دریایی در سواحل جنوبی کشور به ویژه در سواحل سیستان و بلوچستان (چابهار) فراوان یافت میشوند که بر اساس تقسیم بندی گیاه شناسان از هر سه گروه جلبکهای سبز یا کلروفیت ، جلبکهای قهوه ای یا فیتوفیت و جلبکهای قرمز یا ردوفیت در این منطقه وجود دارند. کشور چین یکی از بزرگترین تولید کنندگان جلبکهای خوراکی در دنیا بوده که سالانه حدود ۵ میلیون تن برداشت می کند. جلبکهای دریایی با ایجاد جایگاه مناسبی برای زیست بچه ماهیان، تغذیه و تولید مثل انواع آبزیان از نظر اکولوژیکی بسیار حائز اهمیت بوده و همچنین حدود ۴۰ درصد فتوسنتز دریایی توسط جلبک ها صورت میگیرد، که بدین طریق زنجیره اصلی تولید یا تولید اولیه را تشکیل می دهند. جلبک به لحاظ دارا بودن پروتئین، مواد معدنی، ویتامین و اسیدهای چرب امگا تری ارزش تغذیه ای بسیاری دارند. مواد استخراجی جلبک ها نظیر آگار، اسید آلژنیک و کاراگینان اهمیت آنها را دو چندان کرده طوریکه در صنایع نساجی، کاغذ سازی، رنگ سازی، علوم پزشکی و کشاورزی ، خوراک انسان ، دام و طیور ، داروسازی ، تصفیه آب و غیره کار برد فراوانی دارند.

استفاده از جلبک ها بعنوان کود به قرن نوزده بر می گردد که برای اولین بار بوسیله ساحل نشینان و جلبک های قهوه ای مورد استفاده قرار گرفت. جلبک ها بخاطر دارا بودن میزان بالای فیبر از یک طرف نقش مهمی در نرم کردن بافت خاک و حفظ رطوبت و از طرف دیگر بخاطر دارا بودن مواد معدنی و عناصر کمیاب اهمیت دو چندانی دارند. از دیگر زمینه های کاربردی کودهای جلبکی است. مطالعات اهواز ص رف اور مختلف علمی ثابت کرده است که کارایی این فرآورده ها بطورگسترده ای در علوم و صنعت باغبانی مورد استقبال قرار گرفته است، بطوری که بعد از استفاده از این فرآورده ها، افزایش محصول، افزایش جذب مواد غذایی خاک، افزایش مقاومت به آفات خاص، افزایش جوانه زنی بذر و مقاومت در مقابل یخ زدگی را در پی داشته است. انواع مختلفی از جلبک ها برای تهیه کود های کشاورزی از بستر اقیانوسها استخراج می گردند که غنی ترین و موثر ترین آنها گونه های Ascophyllum Nodosum و Sargassum میباشند .گونه های دیگر نظیر

.در مزارع ایرلند به عنوان یک کود مورد استفاده قرار می گیرد . Focus در مزارعی که با فقدان کلسیم روبه رو هستند به کار می روندLithothamnion، Chara Lithophyllum

از میان جلبک ها نوع سبز مایل به آبی آن ها از اهمیت بیشتری برخوردارند. زیرا آن ها قادر به تثبیت نیتروژن اتمسفر به بدنه خود می باشند. جلبک های دریایی به علت داشتن فسفر، پتاسیم و برخی از عناصر کم مقدار در بسیاری از مناطق ساحلی به عنوان کود بیولوژیکی مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از این جلبک ها را با مواد آلی دیگر مخلوط می کنند و برای حاصل خیزی خاک به کار می برند و تعدادی دیگر را مستقیما به زمین کشاورزی اضافه می نمایند و اجازه می دهند به مرور زمان پوسیده و مواد آن ها جذب خاک شود. در مزارع آزمایشی نشان داده شده که افزودن جلبک های سبز آبی تثبیت کننده ازت هوا به مزارع برنج ، تا ۳۰٪ محصول برنج را افزایش می دهند. این جلبک های سبز آبی دارای یاخته های ویژه ای برای تثبیت ازت هستند که هتروسیست نام دارند. هتروسیست ها عمل تبدیل ازت ملکولی هوا به نیتروژن آمونیاکی را انجام می دهند. مزارع برنج به طور طبیعی محیط مناسبی برای رشد انواع جلبک های سبز آبی هستند. در یک مطالعه نمونه ای که در مزارع برنج شمال کشورمان انجام شده، حداقل ۱۲ گونه از جلبک های سبز آبی در یک مزرعه برنج شناسایی شده است. امروزه این جلبک ها را به صورت انبوه کشت می دهند و از کود تهیه می کنند که اصطلاحا به این نوع کودها کود زیستی می گویند. این کودها را به شالیزارهای برنج اضافه می نمایند. مزیت کودهای زیستی نسبت به کودهای حیوانی یا شیمیایی این است که این کودها به دلیل داشتن فعالیت های حیاتی و زنده بودن، از بین می روند و دائم در حال تکثیر و افزایش هستند و عوارض جانبی کودهای شیمیایی یا حیوانی را نیز ندارند.

از برخی از جلبک ها مثل کارا برای جبران کمبود کلسیم در مزارع استفاده می شود. در انگلستان از جلبک ها بعنوان کود برای محصولاتی چون سیب زمینی، کلم و سبزیجات استفاده می گردد. هم چنین گزارش شده است که دادن کود جلبکی به مزارع سیب زمینی باعث می شود قدرت مقابله این گیاه در مقابل بیماری قارچی افزایش یافته و نسبت به بیماری های ویروسی چون پیچ خوردگی برگ مقاومت پیدا کنند. در مورد گوجه فرنگی دادن کود جلبکی سبب افزایش دوره میوه دهی گوجه فرنگی شده و زمین را از وجود شته ها عاری می سازد. در نیوزیلند نیز کاربرد کودهای جلبکی بسیار معمول است و بر اساس آزمایشات زمین های حاصلخیز با کود جلبکی به تنهایی بیش از زمین هایی که با کودهای شیمیایی پتاس ۳۰درصد کوددهی شده باشند، محصول می دهند. در کشورهای هندوستان و سیلان و برزیل از گونه های جلبک Gracilaria و Hypneaبرای کوددهی قهوه و نارگیل استفاده می شود. این جلبک ها نیز در سواحل دریایی جنوب کشور ما به وفور یافت می شود. کودهای مایع جلبکی تهیه شده از گونه های مختلف جلبکی نیز برای محصولات باغی، زراعی، گلخانه ای و مراتع به کار می روند. میزان تولید محصول برنج با افزایش جلبک ها بیشتر می شود. به ویژه انواع سیانوفیسه ها که قدرت زیست در محیط های زراعی غرقابی را داشته و از طریق تثبیت نیتروژن بوسیله سلول های تثبیت کننده ویژه خود ازت جوی را تثبیت کرده و در اختیار گیاه قرار می دهد و از این طریق تجربه شده است میزان محصول برنج را تا ۲۰ درصد افزایش می دهد.

 

یکی دیگر از مزیت های مصرف کودهای جلبکی کاهش بیماری های ناشی از کمبود عناصر معدنی است که با مصرف کودهای جلبکی این بیماری ها قابل رفع بوده و برای نمونه می توان به کمبود عناصر منگنز، بور و باریم اشاره کرد. از خواص مفید کاربرد جلبک ها علاوه بر دارا بودن ازت و عناصر معدنی بالا، دارا بودن هورمون های تنظیم کننده رشد در این گیاهان است که برای نمونه می توان به افزایش تندش دانه و افزایش مقاومت نسبت به سرما و آفات اشاره کرد. وجود ترکیبات هورمونی چون اکسین، جیبرلین، فنیل استیک اسید و سیتوکنین در جلبک های قهوه ای به اثبات رسیده است. وجود هورمون سیتوکنین درجلبک ها سبب تاثیر گذاری در افزایش میزان تولید سیب زمینی می شود. محتوای پروتئین علف های موجود در مراتع نیز با مصرف کودهای جلبکی تا

۰/۷ درصد افزایش می یابد. در مورد مرکبات مانند لیمو با دادن کود جلبکی زمان باقی ماندن میوه را بر روی درخت افزایش داده و سبب رسیدگی کامل میوه می شود. هم چنین وزن خوشه های موز با کاربرد کود های جلبکی حدود

۵/۱۶

۷/۱۷ افزایش پیدا کرد و در مورد محصولات چون سیب زمینی، ذرت، فلفل، گوجه فرنگی، آناناس و پرتقال نیز تاثیر قابل توجه ای در میزان محصول گذاشته است. مزیت و ویژگی دیگر کودهای جلبکی این است که این کودها عاری از بذر علف های هرز و قارچ ها هستند و دارای پتاس زیادی هستند. در مورد گیاه سویا افزایش کود جلبکی باعث افزایش مقدار پروتئین محصول می شود. در مورد محصول گوجه فرنگی نیز آزمایشاتی در سال ۱۹۹۷ صورت گرفته است که مشخص شده میزان گلدهی و میزان محصول گوجه فرنگی افزایش یافته و زمان رسیدن میوه نیز کاهش یافته است. میزان محصول شلغم نیز در خاک های ماسه ای با افزودن کود جلبکی در سال های اول و دوم افزایش قابل توجه ای نشان می دهد و در مورد محصولاتی چون توت فرنگی و کشمش نیز به ترتیب حدود(۱۳۳۳-۱۹) درصد و(۲۷-۱۲) درصد گزارش شده است. کاربرد کودهای جلبکی در مراتع سبب افزایش تندش بذر گونه های چون شبدر سفید و نیز دفع نماتدهای ریشه علف های مرتعی می شود.

در مورد محصولات باغی چون سیب، خیار و گل های زینتی نیز سبب کاهش میزان کرم خوردگی می شود. افزایش مقاومت سرمایی و عمر پوسته میوه جاتی مانند گوجه فرنگی، کرفس، مرکبات و هلو نیز از دیگر ویژگی های و ارزش های کاربردی کودهای جلبکی است. هلو های اسپری شده با کودهای جلبکی عمر پوسته میوه آن ها چهار برابر افزایش نشان می دهد و اثرات مشابهی نیز بر سیب، زردآلو و پرتقال دارد. در مجموع افزایش کودهای جلبکی به خاک های ماسه ای و گچی به میزان زیاد، کیفیت و حاصل خیزی خاک را افزایش می دهند. در ایرلند از فوکوس (جلبک قهوه ای) به طور مستقیم به عنوان کوداستفاده می شو.دافزودن مستقیم برخی از جلبک ها به زمین کشاورزی به عنوان کود، نه تنها باعث افزایش محصول می شود بلکه گیاه را از هجوم حشرات و بیماری ها نیز حفظ میکند. جلبک ها به طور نسبی دارای مقادیر زیادی ازت و پتاسیم هستند که به عنوان کود مورد استفاده قرار می گیرند. در برخی از کشورهای پیشرفته، عصاره تغلیظ شده جلبک های دریایی مختلف به عنوان کود مایع در فروشگاه ها به فروش می رسد. جلبک ها با قدمتی بالغ بر ۶۰ میلیون سال در مقایسه با دیگر رستنی ها توانسته اند مقام نخست را از نظر تولید انرژی و هم چنین مواد تجدید شونده بویژه در دنیای نانو، کسب کنند. بنابراین با توجه به اهمیت جلبک ها در این زمینه، شایسته است کشاورزی سنتی و صنعتی برای توسعه پایدار فناوری های جدید، نهادینه شوند.

از این رو شناخت و هم چنین بهره مندی از قابلیت های کم نظیر نانو پلیس های جلبکی برای گیاه پزشکی، امروز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از سوی دیگر می دانیم که بسیاری از الگوهای فنی در نانوفناوری، مرهون ساختار ظریف، ولی توانمند انواع میلیونی جلبک ها هستند. طراحی، ساخت و تولید ابزار و قطعاتی با دقت مقیاس نانو به طور مصنوعی، فوق العاده دشوار و پرهزینه است، ولی با استفاده از این موجودات که اغلب دیاتوم ها و نانوفیتوپلانکتون ها هستند، ساخت و تولید انواع رایانه ها، ربات ها، ریزتراشه های سیلیکونی در دنیای نانوالکترونیک و زیست حس گرهای هوشمند، متداول است. از سوی دیگر، صرفه جویی اقتصادی با تاکید بر مصرف بهینه از مواد اولیه دلیل دیگری برای رشد و توسعه چنین فناوری خواهد بود. هم اکنون استفاده از پودر خالص پوسته های سیلیکاتی دیاتوم های ویژه ای برای مبارزه غیرشیمیایی با برخی آفات توصیه می شود. چنین آفت کشی با تزیینات بسیار ظریف همچون تیغه های شیشه ای به طور فیزیکی پوست سخت و کیتینی آفات را خراش می دهند و با افزایش گرمای ناشی از تنفس زیاد در نهایت موجب انهدام آن ها می شوند. نانوکپسول ها، کاربردهای ارزشمندی را برای گیاه پزشکی نوین به ارمغان آورده اند. دیاتوم ها هم چون جعبه های بسیار کوچک و با ساختاری بسیار مقاوم و در عین حال خنثی، می توانند بهترین حامل سموم شیمیایی قوی باشند. به این طریق هنگام سم پاشی، علاوه بر آن که میزان مصرفی سموم به حداقل ممکن می رسد بلکه به دلیل موضعی و متمرکز بودن تماس با آفات، بسیار موثرتر خواهد بود. چنین موضوعی با توجه به پارامترهای زیست محیطی اعم از محیط های طبیعی و انسانی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.

محصولات و عصاره جلبک دریایی حاوی مواد آلی غیر نیتروژن ،ویتامین ها ، اسیدهای آمینه و ریزمغذی مانند مس، آهن، روی ، منیزیم وغیره بوده که در گیاهان موجود درخشکی به ندرت یافت میگردند. به طور خاص، آنها حاوی پلی ساخارید آلجینیک ، اسیدهای آلجینیک و اسیدهای چرب اشباع نشده که منحصرا در جلبک دریایی یافت میگردند، و همچنین شامل تنظیم کننده های رشد گیاهی مانند اکسین ، سیتوکنین، گیبرلین و اسید آبسیسیک می باشند. این مواد فعالیت بیولوژیکی خوبی داشته ، و تعادل بین هورمون های درون زا را تنظیم میکند.

۱۰ کاران برتر کودهای جکی افزایش این که دریافت ؛ افزایش صورت و کیفیت آن

حین گستره ای از مردم ما را داراست یک ماده یک قاری است کلاکت کنده طبیعی است

افزایش ماندگاری محصول

افزایش مقاومت گیاه در بار سیا

اس دوران ان کی افزایش نرفت نگهداری آب افزایش است که در انواع مش

کنترل مامای ما بنوا کرم

جلبک اسکوفیلوم نودوزوم

جلبک سارگوسوم

مواد تشکیل دهنده

 

Protein

پروتئین

چربی

Fiber

فیبر سلولز

Manitol

مانیتول

26.7

30.5

اسید آلجینیک Alginic Acid

متیل پنتوسان Methyl pentosans

10.1

Laminarin

الامینارین

14.4

Sugar

1.28

5.55

پتاسیم

0.000635

0.001

0.062400

0.261

0.89560

0.945

0.213000

0.365

منگنز

0.123500

0.110

منیزیم

0.003516

0.004

1.904000

2.060

کلسیم